Od początku przyszłego roku czekają nas istotne zmiany w zasadach zwolnień lekarskich (L4). Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) przygotowało projekt nowelizacji, który wprowadza większą elastyczność, umożliwiając wykonywanie incydentalnych czynności na L4, a w wybranych przypadkach nawet możliwość zarobkowania. Nowe przepisy mają poprawić funkcjonowanie systemu i odpowiadać na potrzeby pracowników oraz pracodawców.
Projekt zakłada, że osoby na zwolnieniu lekarskim będą mogły podejmować niektóre czynności zawodowe, które nie zakłócają procesu leczenia. Dotychczas obowiązujące przepisy wymagały od pracowników całkowitego zaprzestania wszelkiej aktywności zawodowej na czas zwolnienia, co często blokowało możliwość wykonania nawet drobnych, niezbędnych obowiązków służbowych. Zgodnie z nowelizacją, pracownicy będą mogli wykonywać zadania takie jak podpisywanie dokumentów czy list przewozowych bez ryzyka utraty zasiłku.
Wprowadzane zmiany obejmują również możliwość wykonywania codziennych czynności – jak wyjście do sklepu, na pocztę czy na wizytę medyczną – bez obawy o kontrolę ze strony ZUS i ewentualne cofnięcie zasiłku. Ma to znaczenie zwłaszcza dla osób, które na zwolnieniu potrzebują załatwić niezbędne sprawy osobiste.
Jednym z kluczowych elementów reformy jest możliwość podjęcia dodatkowej pracy na zwolnieniu lekarskim w specyficznych przypadkach. Rząd proponuje, aby osoba zatrudniona u dwóch pracodawców mogła kontynuować pracę u jednego z nich, jeśli lekarz wyrazi zgodę i uzna, że dany rodzaj pracy nie wpływa na stan zdrowia. Dzięki temu pracownik, który ze względu na stan zdrowia nie może wykonywać obowiązków fizycznie wymagających, może podjąć pracę zdalną na rzecz drugiego pracodawcy.
Dotychczas każda forma pracy na zwolnieniu lekarskim była zabroniona, niezależnie od tego, czy mogła zaszkodzić zdrowiu pracownika. Nowe przepisy odpowiadają na potrzeby elastyczności zawodowej i mają stanowić ułatwienie dla pracowników w specyficznych sytuacjach zdrowotnych.
Reforma zakłada również zmiany w organizacji pracy orzeczników ZUS, aby usprawnić proces wydawania decyzji oraz zapewnić jednolite zasady w kwestii definicji takich pojęć jak „praca zarobkowa” i „aktywność niezgodna z celem zwolnienia”. Celem jest zapewnienie, aby pracownicy wykonujący niezbędne, incydentalne czynności nie byli narażeni na utratę świadczenia.
Nowelizacja wprowadza również regulacje dotyczące kontroli pracowników na zwolnieniach lekarskich. Jeśli kontrolerzy ZUS nie zastaną pracownika pod wskazanym adresem, będzie to podstawą do cofnięcia zasiłku na cały okres L4, chyba że pracownik przedstawi dowody na nieobecność uzasadnioną koniecznością zdrowotną lub wykonywaniem dozwolonych czynności incydentalnych.
Te zmiany mają zwiększyć transparentność zasad i ograniczyć wątpliwości dotyczące praw i obowiązków pracowników na zwolnieniach lekarskich, dostosowując przepisy do współczesnych realiów zatrudnienia i potrzeb zdrowotnych pracowników.