L4 na wypalenie zawodowe. Czy to możliwe?

Coraz więcej słyszy się, że ktoś cierpi na wypalenie zawodowe. Osoby szukają wsparcia u psychologów, psychiatrów i psychoterapeutów. Niektórzy próbują zmienić środowisko pracy, aby poradzić sobie z problemem. Co tak naprawdę potrzebuje osoba, która doświadczyła wypalenia zawodowego?

Czym właściwie jest wypalenie zawodowe?

Mianem wypalenia zawodowego określa się reakcję organizmu np. na presję związaną z pracą zarobkową. Jest to odpowiedź organizmu na stres, zmęczenie i nadmiar obowiązków, z którymi nie radzi sobie człowiek. Jednocześnie może być to spowodowane rutyną w obowiązkach lub brakiem angażujących obowiązków w pracy. Wypalenie zawodowe może grozić każdej osobie, jednak statystyki pokazują, że najbardziej narażone są osoby, które zawodowo zajmują się pomaganiem innym ludziom, mowa m.in. o lekarzach, wolontariuszach czy ratownikach medycznych.

Osoby, które czują wypalenie zawodowe przestają dawać sobie radę z obowiązkami w pracy, ich zaangażowanie zmniejsza się z dnia na dzień. Psychologowie podczas konsultacji online mogą wyróżnić dwa rodzaje wypalenia zawodowego: bierne i aktywne.

Jakie są przyczyny wypalenia zawodowego?

Na wypalenie zawodowe składa się bardzo wiele czynników i określenie głównej przyczyny jest bardzo indywidualne. Specjaliści wyróżnili kilka cech, które mogą sprzyjać wypaleniu i jest to niska samoocena, zależność, defensywność oraz bierność. Nadmiar obowiązków wziętych na swoje barki, również może doprowadzić do wypalenia zawodowego, a także myśl: że jest się niezastąpionym na danym stanowisku. Na tle psychicznym negatywny wpływ mają często przyczyny interpersonalne, ponieważ negatywne emocje mogą wywoływać relacje na linii przełożony-pracownik, czy relacje z innymi współpracownikami. Również czynnikami wysokiego ryzyka są możliwości, jakie daje praca, a dokładnie ich brak, czyli brak perspektywy awansu i rozwoju zawodowego.

Jak objawia się wypalenie zawodowe?

Wypalenie zawodowe można podzielić na trzy kategorie, które przedstawiają konkretne cechy wypalenia:

• wyczerpanie emocjonalne, to np. poczucie bezradności, osamotnienia, rozczarowania, pustki czy rozpaczy, zniechęcenia, brak chęci do działania, problem z kontrolą emocji lub pobudzenie,
• wyczerpanie fizyczne, to np. chroniczne zmęczenie, brak energii, problemy ze snem, ogólne osłabienie, bóle pleców, zaburzenia apetytu, wahania masy ciała, zwiększona podatność na przyjmowanie używek lub alkoholu,
• wyczerpanie psychiczne przejawia się nadmiernym cynizmem, agresją, lekceważeniem innych, negatywnym spojrzeniem na siebie, odczuwaniu własnej nieudolności, utracie szacunku do samego siebie, a także negatywne podejście do pracy.

Jak powinno być leczone wypalenie zawodowe?

W zależności od głównej przyczyny, przyjmuje się różne metody leczenia. Niektóre osoby potrzebują czasem tylko urlopu, krótkiego L4 na wypalenie zawodowe, a inne bardziej radykalnych kroków, takich jak zmiana środowiska zawodowego.

Mimo że WHO oficjalnie zakwalifikowało wypalenie zawodowe w klasyfikacji ICD-11, to w Polsce na ten moment nie zostało jeszcze to wprowadzone. Ministerstwo ma oficjalnie na to czas do końca pierwszej połowy 2023 roku. Zostało to sklasyfikowane jako syndrom zawodowy, który jest stanem wpływającym na stan zdrowia, ale nie jest określane mianem jednostki chorobowej. W związku z tym samo wypalenie zawodowe nie jest na ten moment podstawą do wystawienia L4 od lekarza. W przypadku otrzymania L4 na wypalenie zawodowe, należy liczyć się z tym, że ZUS może takie zwolnienie lekarskie zakwestionować.